از مزایای ترکیب چند صندوق می‌توان به تنوع‌بخشی دارایی‌های سرمایه‌ای و همچنین کاهش ریسک آن‌ها اشاره کرد. در دنیای پرتلاطم سرمایه‌گذاری، مدیریت ریسک و حفظ تعادل سبد دارایی‌ها بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. یکی از استراتژی‌های اثبات‌شده برای کاهش ریسک، تنوع‌بخشی در سرمایه‌گذاری است. در این مقاله بررسی می‌کنیم چرا سرمایه‌گذاران حرفه‌ای از ترکیب چند نوع صندوق سرمایه‌گذاری بهره می‌برند و چگونه می‌توان با این روش به سودی پایدارتر دست یافت.
صندوق بخشی چیست و چه نقشی در تنوع سبد دارد؟
صندوق بخشی یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که تمرکز آن بر یک صنعت یا بخش خاص از بازار سرمایه است. این صندوق‌ها برای سرمایه‌گذارانی طراحی شده‌اند که به یک حوزه‌ی خاص اقتصادی، مثل صنعت دارو، فناوری اطلاعات یا پتروشیمی علاقه‌مندند و پیش‌بینی می‌کنند آن بخش رشد بیشتری خواهد داشت.
از نمونه‌های موفق این نوع صندوق می‌توان به صندوق بخشی فارمانی اشاره کرد. این صندوق که تحت مدیریت شرکت آرمان آتی فعالیت می‌کند، تمرکز خود را بر صنعت دارو و سلامت قرار داده است. یعنی دارایی‌های آن اغلب از سهام شرکت‌های دارویی بزرگ و بنیادی در بورس تهران تشکیل شده‌اند. مزیت اصلی صندوق‌های بخشی در تخصصی بودن و بهره‌گیری از پتانسیل رشد یک بخش خاص بازار است. اگر پیش‌بینی شما این باشد که مثلاً صنعت دارو در چند سال آینده رشد می‌کند، سرمایه‌گذاری در فارمانی می‌تواند بسیار سودآور باشد.
اما باید به یاد داشت که تمرکز فقط بر یک صنعت خاص، ریسک‌هایی نیز به همراه دارد. اگر آن صنعت به دلایلی مانند سیاست‌گذاری‌های دولت، رکود اقتصادی یا رقابت بین‌المللی دچار افت شود، ارزش واحدهای صندوق هم کاهش می‌یابد. بنابراین استفاده از این نوع صندوق‌ها باید به‌صورت متعادل و در کنار سایر صندوق‌ها صورت گیرد تا ریسک کلی سبد کاهش یابد.
در نتیجه، نقش صندوق‌های بخشی در تنوع‌بخشی سبد، تقویت بخشی از پتانسیل بازار با ریسک کنترل‌شده است. استفاده هوشمندانه از آن‌ها می‌تواند بازدهی کلی سرمایه‌گذار را افزایش دهد، به شرط آنکه در کنار صندوق‌های سهامی و درآمد ثابت، جایگاه مناسبی در پورتفوی داشته باشند.
صندوق سهامی؛ ابزار رشد سرمایه در بلندمدت
صندوق‌های سهامی یکی از جذاب‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری برای افرادی هستند که به دنبال رشد سرمایه در بلندمدت‌اند. این صندوق‌ها عمدتاً دارایی‌های خود را در سهام شرکت‌های بورسی سرمایه‌گذاری می‌کنند و به دلیل ماهیت بازار سهام، پتانسیل بالایی برای سودآوری دارند. اما همزمان، نسبت به سایر انواع صندوق‌ها، نوسان بیشتری را نیز تجربه می‌کنند.
یکی از نمونه‌های موفق در این حوزه، صندوق سهامی سبحان است. سبحان با انتخاب پرتفوی متنوعی از سهام بنیادی و تحلیل‌شده، به دنبال کسب بیشترین بازده ممکن در بلندمدت است. این صندوق توسط تیم تحلیل حرفه‌ای مدیریت می‌شود و برای سرمایه‌گذاران صبور که قصد دارند سرمایه خود را به مرور زمان رشد دهند، گزینه‌ای قابل اتکاست.
مزیت اصلی صندوق‌های سهامی این است که شما بدون نیاز به دانش تخصصی یا رصد روزانه بازار، می‌توانید از سودآوری شرکت‌های بورسی بهره‌مند شوید. مدیران این صندوق‌ها به‌صورت حرفه‌ای و بر اساس تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال، بهترین فرصت‌های بازار را شناسایی می‌کنند.
با این حال، اگر فردی به دنبال درآمد ثابت یا سود بدون نوسان است، صندوق‌های سهامی گزینه مناسبی برای کل سرمایه او نیستند. بلکه باید بخشی از سرمایه (مثلاً ۳۰ تا ۵۰ درصد بسته به سن و ریسک‌پذیری) را به این نوع صندوق اختصاص دهد و باقی را در گزینه‌های باثبات‌تر قرار دهد.
در کل، صندوق‌های سهامی مثل سبحان، ابزار بسیار مناسبی برای رشد سرمایه در بلندمدت‌اند، ولی باید بخشی از سبد سرمایه‌گذاری متنوع باشند، نه تنها گزینه‌ی شما.
صندوق درآمد ثابت؛ ثبات و سودآوری کم‌ریسک
صندوق‌های درآمد ثابت، جزو امن‌ترین ابزارهای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در ایران هستند. این صندوق‌ها عمده دارایی‌های خود را در اوراق بدهی، سپرده‌های بانکی و سایر ابزارهای مالی کم‌ریسک سرمایه‌گذاری می‌کنند. نتیجه این استراتژی، سوددهی باثبات و قابل پیش‌بینی برای سرمایه‌گذاران است.
در بین صندوق‌های درآمد ثابت فعال در بازار سرمایه، صندوق آفاق و صندوق آکورد دو نمونه قابل‌توجه هستند که توسط شرکت آرمان آتی مدیریت می‌شوند. هر دو از نوع ETF بوده و قابلیت خریدوفروش آنلاین دارند. آفاق تمرکز بیشتری بر اوراق دولتی دارد و سوددهی نسبتاً پایدارتری دارد، در حالی که آکورد ترکیب متنوع‌تری از اوراق و سپرده‌های بانکی را دنبال می‌کند و ممکن است سود بالاتری در برخی مقاطع ارائه دهد.
مزایای این صندوق‌ها شامل ریسک پایین، سود ثابت و قابلیت نقدشوندگی بالا هستند. آن‌ها گزینه‌ای ایده‌آل برای افراد کم‌ریسک، بازنشستگان، و کسانی هستند که به درآمد ماهانه نیاز دارند.
همچنین، این صندوق‌ها در نقش تثبیت‌کننده سبد سرمایه‌گذاری عمل می‌کنند. وقتی بازار سهام دچار نوسانات شدید می‌شود، صندوق درآمد ثابت با سود مستمر خود بخشی از این نوسان را جبران می‌کند و باعث می‌شود کل سبد به ثبات نسبی برسد.
بنابراین، استفاده از صندوق‌های درآمد ثابت در کنار صندوق‌های سهامی و بخشی، به ایجاد تعادل در سبد و کاهش ریسک کمک می‌کند. برای داشتن یک پورتفوی حرفه‌ای، نمی‌توان نقش این صندوق‌ها را نادیده گرفت.
مزایای ترکیب صندوق‌ها در سبد سرمایه‌گذاری
استفاده از ترکیب چند صندوق سرمایه‌گذاری در یک سبد، استراتژی اصلی بسیاری از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای است. دلیل این انتخاب مشخص است: هر نوع صندوق مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارد و با ترکیب آن‌ها، می‌توان هم از مزایا بهره برد و هم ریسک‌ها را کاهش داد.
برای مثال، اگر فقط صندوق سهامی در سبدتان داشته باشید، ممکن است در دوره‌های افت بازار زیان ببینید. اما اگر در کنار آن، صندوق درآمد ثابت مثل آفاق یا آکورد داشته باشید، سود ثابت این صندوق‌ها بخشی از افت احتمالی را جبران می‌کند. یا اگر فقط در صندوق بخشی مثل فارمانی سرمایه‌گذاری کنید، ریسک آن صنعت خاص را به تنهایی تحمل می‌کنید؛ اما در صورت ترکیب با سبحان و آفاق، توازن ایجاد می‌شود.
مزایای کلیدی تنوع‌بخشی با چند صندوق شامل موارد زیر است:
-
کاهش نوسانات کل سبد
-
افزایش احتمال بازدهی مثبت در شرایط مختلف بازار
-
انعطاف‌پذیری در مدیریت مالی شخصی
-
استفاده از فرصت‌های متنوع در بازار
ترکیب مناسب ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد. کسی که به دنبال رشد سرمایه در بلندمدت است، ممکن است ۵۰٪ را به صندوق سهامی، ۳۰٪ به درآمد ثابت و ۲۰٪ به بخشی اختصاص دهد. اما فردی که به دنبال درآمد ماهیانه است، شاید ۷۰٪ از سبد خود را به صندوق‌های درآمد ثابت اختصاص دهد.
در هر صورت، تنوع‌بخشی با ترکیب چند نوع صندوق یکی از اصول طلایی سرمایه‌گذاری موفق است که هر سرمایه‌گذاری باید آن را رعایت کند.
چگونه یک سبد متنوع و هوشمند از صندوق‌ها بسازیم؟
ساخت یک سبد سرمایه‌گذاری حرفه‌ای، نیازمند ترکیبی هوشمندانه از انواع مختلف صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. برای این کار، ابتدا باید اهداف مالی، بازه زمانی سرمایه‌گذاری، و میزان ریسک‌پذیری خود را مشخص کنید.
فرض کنیم شما یک سرمایه‌گذار میان‌مدت هستید که به دنبال بازدهی معقول با ریسک کنترل‌شده هستید. در این صورت، می‌توانید سبد خود را به‌صورت زیر بچینید:
-
۴۰٪ در صندوق درآمد ثابت مثل آفاق یا آکورد برای تضمین سود پایه
-
۳۰٪ در صندوق سهامی مثل سبحان برای رشد سرمایه
-
۳۰٪ در صندوق بخشی مثل فارمانی برای بهره‌گیری از رشد بخشی خاص
اگر ریسک‌پذیرتر هستید، سهم صندوق‌های سهامی و بخشی را می‌توانید افزایش دهید. در مقابل، اگر محافظه‌کار هستید، بهتر است سهم بیشتری از صندوق درآمد ثابت استفاده کنید.
نکته مهم دیگر، بازبینی دوره‌ای ترکیب سبد است. بازار سرمایه دائماً در حال تغییر است و یک ترکیب ثابت همیشه کارآمد نخواهد بود. مثلاً ممکن است در بازاری که نرخ سود بانکی بالاست، سهم صندوق‌های درآمد ثابت را بیشتر کنید، یا در دوران رشد بازار سهام، وزن صندوق‌های سهامی را افزایش دهید.
همچنین، اگر به صنعت خاصی مثل دارو علاقه‌مند هستید، می‌توانید به‌صورت محدود بخشی از سرمایه خود را به صندوق بخشی فارمانی اختصاص دهید. اما حتماً باید این سرمایه‌گذاری در چارچوب یک پورتفوی متنوع انجام شود.
در نهایت، یک سبد هوشمند یعنی ترکیبی از صندوق‌هایی که مکمل هم هستند، نه شبیه به هم. با چنین رویکردی می‌توان هم ریسک را کاهش داد و هم فرصت‌های بازار را به خوبی شکار کرد.
نتیجه‌گیری
تنوع‌بخشی در سرمایه‌گذاری نه‌تنها یک توصیه تئوریک، بلکه یک اصل مهم در مدیریت حرفه‌ای دارایی‌هاست. با استفاده هوشمندانه از صندوق‌های سرمایه‌گذاری متنوع مانند فارمانی، سبحان، آفاق و آکورد، می‌توان تعادل مناسبی بین ریسک و بازده برقرار کرد. این همان چیزی است که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای را از تازه‌واردها متمایز می‌کند.
